Монголын ард түмэн эрт дээр үеэс уламжлан, ёсолж ирсэн үндэсний өвөрмөц зан үйлийн томоохон баярын нэг бол cap шинэ буюу цагаан cap билээ. «Монголчууд билгийн улирлын тооллоор хуучин, шинэ он солигдох шинийн нэгний өдрөөр нийтээр тогтсон сайхан зан үйл үйлдэж, баяр ёслолоор тэмдэглэн өнгөрүүлдэг уламжлалтай»1. Энэхүү уламжлал нь хахир өвлийг давж, урин хавартай золгосны учир мөн нэг нас нэмсний баяр юм.

Монголчууд 2000 жилийн тэртээгээс Хүннү гүрэн хүчирхэгжин мандаж байсан тэр үед зуны сүүл cap, намрын эхэн сарын зааг дээр тухайн цагт нэрлэж заншсанаар ♦ сүүн сар»-д хуучин оноо үдэж шинэ оноо угтах их баяр цэнгэлийг тэмдэглэдэг байсан нь өнөөгийн монголчууд бидний тэмдэглэж байгаа цагаан сарын эхлэл шинэлэх ёсны үүсэл бий болжээ» 2.