Номын тухай

Монголын театрын музейд нэгэн европ хүний зураг байдаг. Тэр бол Мажар улсын харьяат Иосеф Гелета гэдэг хүн. Гелета бол их сонин түүх намтартай. Дэлхийн анхдугаар их дайны үед Орост олзлогдоод Сибирь хавьд гурван жилийн нүүр үзжээ. Тэрээр овсгоо самбаа гарган оргож босоод 1920 оны хавар Соён уул, Горлог мөрнийг дайран өнгөрөөд Улиастай орж иржээ. Тэндээсээ морь мал хөлслөн авч Богдын Хүрээг зорьж олон хоног яваад арайхийн монголын нийслэлд ирсэн байна. Зам зуураа монголчуудын ахуй аж төрөлтэй холбогдох олон сонин зүйлтэй тулгарч түүнийг нэгд нэгэнгүй тэмдэглэн авч байсан нь тухайн үед боловсрол олсон хүний зан байсан биз. Гелета Нийслэл хүрээнээ ирээд нутаг буцахын хүслэн байвч монгол газар идээшин, бас энэ завсар орос эхнэртэй ханилан сууж суурьшин төвхнөөд нэг мэдэхэд есөн жилийг ардаа орхижээ. Тэр хугацаанд монголын анхны цахилгаан станц, анхны бөмбөгөр ногоон театрыг барьж байгуулахад биечлэн оролцож, бас тэр үеийн монголын нэрт зүтгэлтэн нартай уулзан учирч, Монголд байгаа гадаадынхантай танилцаж, тухайн үед болж байсан маш сонин түүхт үйл явдлыг хөндлөнгийн нүдээр ажиглах бус өөрийн биеэр оролцож явсныгаа энэ номондоо бичсэн байна.